Groep 5 t/m 8, Oost
De school ziet hem nog binnenkomen op zijn eerste dag. De Syrische jongen van negen die na een lange reis met zijn moeder en broertje in Amsterdam terecht was gekomen. Een tocht die begon in Syrië en via Libanon naar Europa voerde, van vluchtelingenkamp naar vluchtelingenkamp.
Hij had al die jaren geen enkele vorm van onderwijs gehad en begon, zoals alle nieuwkomers, op een speciale school om versneld Nederlands te leren. Na een jaar werd er een basisschool in de buurt voor hem gezocht. En zo kwam hij in groep 5.
De juf, die hem als remedial teacher begeleidde, typeert hem als een ingetogen, rustige jongen. “Heel serieus ook, maar dat kwam waarschijnlijk door de vaderrol die hij als oudste kind lange tijd in het gezin had vervuld. Zijn vader was jaren eerder naar Europa gevlucht.” Ook zijn beleefdheid viel op. “Elke dag zei hij: ‘Bedankt voor het lesgeven.’ Heel lief, maar voor een jongen van zijn leeftijd natuurlijk te netjes.”
Van groep 5 tot en met 8 draaide hij een aangepast lesprogramma. Hij leerde makkelijk, maar had een zware achterstand. Dat lag niet alleen aan de dyslexie die hij bleek te hebben. “Hij heeft onderweg dingen meegemaakt en gezien die je niemand toewenst, zeker een kind niet.”
De juf had research naar traumaverwerking gedaan en hem twee jaar de tijd gegeven om te wennen. Drie keer per week kwam hij onder schooltijd naar haar lokaal, waar zijn woordenschat een-op-een werd bijgespijkerd.
In groep 7 en 8 ging het gas erop, zowel in de klas als tijdens de extra lessen. Daarnaast loodste ze hem door beide lockdowns. Elke dag om tien uur gingen ze online om de leerstof door te nemen. “Terwijl hij in een stapelbed zat te werken, zag ik zijn broertje boven in het beeld bungelen. Of ze hadden ruzie en mepten elkaar met een kussen.”
Dit jaar is hij begonnen op een reguliere mavo met een speciaal voor hem aangepast lespakket. De perfecte oplossing, omdat zijn niveau nog lang niet voldoende is voor de mavo, maar hij te slim is voor praktijkonderwijs en te oud om te blijven zitten in groep 8. “Al doet hij er zes of zeven jaar over, de school geeft hem alle ruimte. Voorwaarde was alleen wel dat ik hem bleef begeleiden.”
De eerste maanden op de middelbare school gingen redelijk goed, al had hij aardig wat onvoldoendes, totdat de juf klachten over zijn gedrag kreeg van het docententeam. Van de wiskundeleraar, bijvoorbeeld. “Wie denkt dat dit vanaf nu een makkelijk jaar wordt?” had de leraar aan de klas gevraagd. De vinger van de jongen ging brutaal omhoog.
In een gesprek met de directie, juf en de leraar, legde de vader uit dat zijn zoon door alle verhuizingen in Syrië en Libanon nooit langdurige vriendschappen had kunnen opbouwen en het nu kennelijk over een andere boeg gooide. Niet de verlegen jongen, maar de populaire, stoere. De juf was stiekem een beetje trots dat hij de braafheid van zich afschudde.
“Het is een puber, hij gaat niet meer alleen maar bedankt zeggen. Het is ook aandoenlijk als je beseft wat erachter zit.”